Samen Meten met … Erik Verhagen

In de rubriek Samen Meten met… spreken we met citizen scientists en professionals over bijzondere meetprojecten in de provincie Utrecht. Want wie zijn eigenlijk de mensen achter de metingen?

Deze keer: Erik Verhagen van het Milieucentrum Utrecht (MCU). Binnen de SpUk SLA-samenwerking onderzocht hij wat mensen motiveert om mee te doen aan citizen science. En vooral: hoe je ze betrokken houdt.

Waarom mensen meedoen

Wat drijft iemand om mee te doen aan een citizen science project? En waarom blijft de één enthousiast terwijl de ander afhaakt? Die vragen hielden Erik bezig. Als vrijwilliger bij het Milieucentrum Utrecht en student Environmental Managament verdiepte hij zich in de motivatie van deelnemers.

Zijn onderzoek leidde tot een vragenlijst die andere projecten kunnen gebruiken om hun deelnemers beter te begrijpen. “Mensen die meedoen aan projecten over luchtvervuiling doen vaak mee vanwege gezondheidsredenen, terwijl mensen die meedoen aan projecten over lichtvervuiling vaak om heel andere redenen mee doen.” vertelt Erik. Met dit soort kennis kun je als initiatief ontdekken wat mensen belangrijk vinden, waarom ze beginnen met meten en wat ze nodig hebben om gemotiveerd te blijven.

> Lees het hele onderzoek van Erik naar motivatie van deelnemers

De uitdaging van betrokkenheid

Veel mensen die met citizen science werken, kennen de uitdaging: deelnemers starten enthousiast, maar na een tijdje verslapt de energie. Volgens Erik komt dat niet doordat mensen het onderwerp niet belangrijk vinden, maar omdat ze niet goed weten wat er met hun metingen gebeurt of omdat het project te complex wordt.

De oplossing? Blijf in contact. “Blijf in gesprek met deelnemers, ook tussendoor,” zegt Erik. “Vraag wat ze willen leren of waar ze energie van krijgen. Dat werkt beter dan alleen informatie delen.” Niet voor niets werkte Erik bij MCU lange tijd als community manager.

En een beetje speelsheid helpt ook. “Game-based elementen werken vaak goed,” vertelt Erik. “Door het meten leuk te maken en mensen kleine successen te laten ervaren, blijven ze langer betrokken.”

Leren door te doen

Bij het Milieucentrum Utrecht draait citizen science niet alleen om data, maar vooral om doen. Zo kunnen bezoekers hun eigen meetsensor solderen om luchtkwaliteit in hun straat te meten. Dit maakt meten tastbaar: je ziet meteen wat je bijdraagt.

Daarnaast organiseert MCU regelmatig lezingen en activiteiten over duurzaamheid, luchtkwaliteit en meten. Zo ontstaat een plek waar inwoners, onderzoekers en beleidsmakers elkaar ontmoeten en ervaringen delen. Die sociale binding blijkt cruciaal voor langdurige betrokkenheid.

Zeggenschap en verbinding

Volgens Erik maakt citizen science wetenschap iets van iedereen. “Wetenschap voelt voor veel mensen ver weg, maar door zelf te meten krijg je zeggenschap. Je begrijpt beter wat er in je omgeving speelt en je kunt daarover meepraten.”

“Het moet leuk blijven”

De vragenlijst over motivatie is inmiddels beschikbaar voor andere meetinitiatieven die hun deelnemers beter willen begrijpen. Daarmee draagt Eriks werk bij aan een sterkere en duurzamere community van citizen scientists in onze provincie.

Zijn belangrijkste tip voor iedereen die aan de slag wil? “Het moet leuk blijven. Als mensen plezier hebben in wat ze doen, dan blijven ze gemotiveerd om samen te meten.”

Lees meer over Milieucentrum Utrecht. En lijkt het jou leuk om een eigen meetsensor te solderen? Kijk dan op Meet je Stad Utrecht.