Samen Meten met … de Provincie Utrecht

In de rubriek Samen Meten met… spreken we met citizen scientists en professionals over bijzondere meetprojecten in de provincie Utrecht. Want wie zijn eigenlijk de mensen achter de metingen?

We trappen af met Esther van Leeuwen van de Provincie Utrecht. De Provincie werkt al langer samen met (bottom-up) inwonersinitiatieven en vervult daarbij een belangrijke rol als verbinder. Esther vertelt hoe de Provincie samen met inwoners, gemeenten en experts werkt aan schonere lucht, mede mogelijk gemaakt door de SpUk SLA-subsidie.

Pluk sla?

Nee, SpUk SLA. De afkorting staat voor Specifieke Uitkering Schone Lucht Akkoord (SLA), een subsidie van het Rijk voor projecten die zorgen voor schonere lucht en gezondheidswinst. Dankzij deze regeling kon een project van start dat citizen scientists ondersteunt en verbindt. Met elkaar én met professionals.

Inwoners zijn onmisbaar

Volgens Esther brengen citizen scientists, ofwel inwoners die zelf meten, iets unieks: “Inwoners weten precies wat er in hun leefomgeving gebeurt. Zij zien wat er speelt. Als inwoners vanuit die motivatie iets voor de maatschappij willen meten of creëren, dan willen wij dat als provincie alleen maar aanmoedigen en kijken hoe we daarin kunnen ondersteunen.”

De Provincie als verbinder

Provincie Utrecht zag met dit project de kans om initiatieven van citizen scientists met elkaar te verbinden. Esther: “We hoopten de samenwerking tussen drie bottom-up initiatieven én de betreffende gemeente te kunnen versterken, zodat citizen science steeds krachtiger wordt.”

De Provincie ondersteunt die samenwerking met kennis en financiële middelen. Maar, benadrukt Esther: “Wij faciliteren slechts de samenwerking, het zijn de initiatieven die het doen.”

Impact die reikt verder dan techniek

De aanpak versterkt de samenwerking tussen citizen scientists. Door kennis en ervaring te bundelen ontstaat iets dat een los initiatief minder snel voor elkaar krijgt.

Zo werken de drie initiatieven samen aan praktische producten: handleidingen en tools om meetgegevens betrouwbaarder te maken, data makkelijker te delen met een organisatie zoals het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM),  meetgegevens via een app inzichtelijk te maken of om kennis over de organisatie van een community te delen.

Het mooie is dat de producten niet alleen voor deze initiatieven beschikbaar zijn. “Alles wat ontwikkeld wordt, is open source, open data en open access, zodat andere initiatieven er eenvoudig mee verder kunnen”, aldus Esther.

Bovendien reikt de impact verder dan de techniek. Door de samenwerking weten inwonersinitiatieven, gemeenten, experts en de Provincie elkaar steeds beter te vinden. Esther: “We delen informatie en ervaringen als een soort netwerk. En hier ontstaan ook nieuwe ideeën, van manieren om initiatieven financieel gezond te houden tot aan onverwachte samenwerkingen.”

Vooruitkijken

Citizen science blijft volgens Esther een vast onderdeel van de Utrechtse aanpak voor schone lucht. Inwonersinitatieven staan dichtbij inwoners en weten precies wat er in hun leefomgeving speelt. Dat is ontzettend waardevol voor gemeenten en de Provincie. “Dit soort samenwerkingen zouden we meer moeten omarmen. Vanuit de gezamenlijke intentie om onze leefomgeving te verbeteren.”

Haar tip voor een succesvolle samenwerking: “Creëer een goede band met elkaar.”